Leita á eyp.fo
Ongi úrslit
Undanfarna síða
Leiting av
Næsta síða
28.12.2022 18:28

Tær horvnu (Mentan)

Eftir: Andreas Weihe: “Søga og søgn”, 1933

Mynd: Savnsmynd

Katrina “úti í Stovu” í Leirvík hevði ójavnar dagar og ymist at minnast á í sínum aldurdómi. Hon átti tveir brøður, og báðir giftust burtur, annar úti á Oyri, annar í Skúvoy, og hesin seinni fekk eina mørk í festi við giftuni.

Katrina giftist við Jógvani Tummassyni av Eiði, sum var uppvaksin á Látrinum. Tey giftust inn “úti í Stovu” og livdu har í gleði og gaman nøkur ár, men lívið er eitt eydnuspæl, og eingin er førur fyri at flýggja undan lagnuni.

Ein vármorgum fór Jógvan, maður Katrinu, við elsta soni sínum og fýra øðrum monnum til útróðrar á Norðurhavið. Veðrið var vánaligt, men Jógvan helt, at ikki bilaði. Men ikki varð so. Teir gingu burtur á heimferðini. Sárt var hjá teimum, ið av varðaðu, og helst hjá Katrinu, ið misti mann og son. Elsta barnið, ið nú var eftir, var dóttirin Henrietta Suffía, sum var 16 ára gomul.

Árið eftir um veturnætur (14. oktober) fóru Henrietta og vinkona hennara, Marsanna, til Eiðis at ferðast. Marsanna, ið var nakað eldri, var ættað av Eiði og tænti í Leirvík, og her var hon blivin trúlovað.

Kl. 10 um morgunin vóru tær farnar avstað til gongu, og ætlanin hjá teimum var fyrst at fara til Fuglafjarðar og haðani til Oyndarfjarðar og Elduvíkar og so við báti yvir um til Funnings. Haðani til gongu yvir um Eiðisskarð til Eiðis. Í eskjuni, ið Marsanna hevði við sær, hevði hon umframt klæðir nakað av hespum, sum hon skuldi veva sær til klæðir, meðan hon var á Eiði, og ætlanin var at verða har í tvær vikur. Tá var ikki sum nú, lítið og einki varð brúkt av útlendskum klæðum, alt varð vovið og bundið heima til kvinnu og mann.

Tíðin leið, og báðar vikurnar vóru farnar, og heima í Leirvík vóru tey farin at leingjast eftir hesum báðum gentunum. Nú komu grindaboð í Sundunum. Har komu saman fólk bæði úr Leirvík og av Eiði og aðrastaðni við. Og leirvíkingarnir fóru sum vera man at spyrja eiðismenninar eftir hesum báðum gentunum, nær ið tær mundu fara at koma heim aftur. Tá gjørdust eiðismenninir bilsnir, tí ongar vóru komnar hagar.

Tá ið grindamenninir vóru komnir heim aftur til Leirvíkar, spyr Katrina húskall sín tíðindi úr grindini. Niels svaraði nakað bondskliga: “Ongar gentur eru komnar til býs.” Hesi tíðindi tóku Katrinu ógvuliga fast, hon orkaði ikki at vera inni, men fór út, og sorgin tyngdi hana so, at hon misti skilið at kalla í fleiri samdøgur.

Í øllum norðara parti av Eysturoy vórðu nú fólk sett út at leita. Leirvíkingar, ið vóru og leitaðu, funnu nær við bakkan undir Varmakeldueiði hespurnar og annað, ið Marsanna hevði havt í eskjuni. Seinni fann ein útróðrarbátur lokið av eskjuni, sum var eyðkent, av tí at tað var so vakurt prunkað, norðuri á Funningsfirði.

Tað var í hesi tíðini, at hetlendingar fiskaðu undir Føroyum. Teir lógu meginpartin av árinum her við fiskiskipum sínum víða hvar rundan um oyggjarnar.

Henda morgunin, Henrietta og Marsanna fóru úr Leirvík, lógu tvey hetlandsskip úti undir Varmakeldueiðinum. Tey lógu fyri akkeri bæði; av tí innara kom manningin sum vanligt við báti inn til Fuglafjarðar; men frá hinum, ið lá nærri eiðinum, fór bátur rógvandi til lands inn undir eiðið. Hetta skuldi verða sætt frá Fuglafirði. Her á hesum landinum lá bátshaki og annað eftir á klettinum. Skipið sigldi um middagsleitið út aftur, uttan at nakar av manningini kom til Fuglafjarðar, sum annars vanligt plagdi at vera.

Tað er ikki at undrast yvir, at fólk fekk illgruna til hetta skipið, tí hetlendingar vóru óflýggjaligir, tá ið teir komu í land, og menninir í bygdini vóru burtur.

Genturnar hvurvu og spurdust ongantíð íaftur, men hesin óhugnaligi og loyndarfulli tilburður, ið var so gátuførur, gekk ongantíð teimum, ið av varðaðu, úr minni. Nú eru okkurt um 50 ár liðin (skrivað í 1933), síðan hetta hendi.

Katrina sat einkja í meira enn 30 ár og hevði onga glaða løtu, eftir tað at dóttirin var farin.