Firum
Í farnu viku varð býurin Klaipėda, Litava, karmur um vísindaligu ráðstevnuna ICES ASC, ið stendur fyri International Council on Exploration of the Sea Annual Science Conference. ICES er ein altjóða vísindaligur felagsskapur, sum arbeiðir við ráðgeving og gransking innan hav- og sjó- og alivinnu.
Sissal V. Erenbjerg, granskari á Firum, luttók á ráðstevnuni sum partur av verkætlanini BlueCea, og legði fram nakrar av endaligu úrslitunum frá verkætlanini. Verkætlanin hevur til endamáls at menna vísindaligt grundarlag fyri vistskipanir í Føroyum og Grønlandi, við serligum denti á firðir og teirra samband við ryggin millum Skotland og Grønland, og opið hav.
Verkætlanin er stuðlað av MARiNAO-grunninum hjá Granskingarráðnum. Framløgan hjá Sissal snúði seg serliga um nýtslu av telduhavfrøði sum ein liður í at menna operationella havfrøði innan vistfrøðiliga gransking. Her verður arbeitt við at sameina havfrøðilig og lívfrøðilig viðurskifti, og dentur varð lagdur á, hvussu tari flytur seg frá vøkstri í firðum og út í opið hav.
Tarin er ein lítil men týðandi partur av globalu kolevnisbindingini, tí hann tekur CO₂ úr luftini og bindur hann í havbotnin. Verkætlanin hevur eisini lýst, hvussu ferðing og útbreiðsla av tara er ymisk millum føroyskar og grønlendskar firðir, og hvussu hetta ávirkar vistskipanirnar.
Operationell havfrøði verður mett at hava stóran týdning sum eitt framtíðar granskingarøki.
Aðrar framløgur á ráðstevnuni viðgjørdu m.a. sambandið millum havfrøðilig viðurskifti og fiskastovnar, gýtingarøki og lívfrøðiliga burðardygd. Hóast nógv av granskingini hevur fokus á Norðsjógvin, eru úrslitini eisini viðkomandi fyri Føroyar.
Viðframløgufólk í verkætlanini eru umboð frá Havstovuni, Grønlands Naturinstitut, Tari og Århus Universitet.
Sissal Erenbjerg luttók eisini í aðrari framløgu, sum viðgjørdi ávirkanina av botntroli á viðkvæm botnøki. Firum hevur her verið við í kanningum av havøki við Grønland, har telduhavfrøði eisini hevur verið nýtt. Kanningin vísir, at summi øki eru sera viðkvæm fyri botntrol, meðan onnur koma skjótari fyri seg aftur. Verkætlanin er gjørd í samstarvi millum Firum, Bangor Universitet og Grønlands Naturinstitut.
ICES ráðstevnan fevnir um altjóða vísindaliga grundvitan innan havgransking, við serligum denti á vistskipanir, sum verða ávirkaðar av menniskjaligum virksemi – t.d. veðurlagsbroytingum, burðardyggari aling, viðkvæmum vistskipanum og altjóða fiskiskapi.
(Mynd: Sissal V. Erenbjerg, Firum)
(Mynd: Framløgan um botnseting av tara, Sissal V. Erenbjerg, Firum)
(Mynd: Sissal V. Erenbjerg, Firum)
Deil á Facebook
